Bộ Công Thương sẽ xử lý bán hàng giá 'sốc' lừa đảo

Ngay sau khi VietNamNet đăng bài "Lừa đảo những chiêu khuyến mãi giá sốc hàng điện máy", Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương đã vào cuộc làm rõ. Trao đổi với VietNamNet, ông Đỗ Thắng Hải, Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công Thương cho biết sẽ xử lý nghiêm nếu có vi phạm như VietNamNet nêu.

Cục trưởng Cục XTTM Đỗ Thắng Hải - Ảnh Phan Hùng

Thưa ông, việc quảng cáo khuyến mại giá sốc nhưng thực tế lại đắt hơn giá thị trường thông thường như phản ánh của VietNamNet có phải là hành vi lừa đảo người tiêu dùng không?

Theo quy định khi thực hiện khuyến mại dưới hình thức giảm giá thì thương nhân phải công bố cho khách hàng biết giá trước khi giảm so với giá hiện tại.

Ở nước ngoài, bao nhiêu lần giảm giá, mỗi lần giảm xuống bao nhiêu đều phải niêm yết đầy đủ trên tem giá để người tiêu dùng nắm được thực tế được giảm bao nhiêu.

Nếu tặng quà kèm theo thì phải công bố rõ trị giá quà tặng nhưng không được vượt quá 50% trị giá món hàng.

Trong trường hợp VietNamNet nêu, doanh nghiệp công bố nội dung chương trình mà không thực hiện đúng nội dung đó thì đó là hành vi vi phạm, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng.

Việc các cửa hàng liên tục khuyến mại, thông báo xả hàng... như vậy có phải xin phép cơ quan chức năng? Quy định cụ thể về việc này như thế nào, thưa ông?

Theo các văn bản pháp luật quy định về hoạt động khuyến mại như trong Luật Thương mại, Nghị định 37/NĐ-CP, Thông tư Liên tịch hướng dẫn thực hiện… thì không. Chỉ duy nhất khuyến mại bán hàng, dịch vụ kèm theo việc tham dự các chương trình có tính may rủi là phải đăng ký và được sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền.

Còn lại, các hình thức khác, trong đó có việc giảm giá, xả hàng… chỉ cần gửi thông báo trước 7 ngày bằng văn bản đến Sở Công Thương – nếu trên địa bàn 1 tỉnh hoặc Cục Xúc tiến Thương mại (XTTM) khi tổ chức từ 2 tỉnh trở lên.

Chỉ cần gửi thông báo như ông nói thì ai sẽ chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát việc khuyến mại diễn ra trung thực, tránh việc các cửa hàng tự ý nâng giá lên cao quá rồi lại hạ xuống dưới danh nghĩa “khuyến mại giá sốc”?

Bộ Công Thương, cụ thể là Cục XTTM, là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ về công tác quản lý Nhà nước về hoạt động khuyến mại. Hiện Bộ Công Thương đã ủy quyền cho sở công thương các tỉnh, thành phố trực tiếp thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về hoạt động khuyến mại tại địa phương.

Bên cạnh đó, việc kiểm tra, giám sát còn có quản lý thị trường, công an, thanh tra liên ngành và Hội tiêu chuẩn bảo vệ người tiêu dùng. Và chính người tiêu dùng cũng có vai trò giám sát các cơ quan chức năng xác nhận đúng theo nội dung doanh nghiệp thông báo hay không. Tôi cho rằng, khách hàng sẽ sớm nhận ra và tẩy chay với các kiểu khuyến mại sốc này.

Điện máy là lĩnh vực cạnh tranh quyết liệt nên cũng "quyết liệt" tung đủ chiêu khuyến mại - Ảnh Phan Hùng

Nói thì vậy nhưng không phải người tiêu dùng nào cũng nắm được mọi thông tin hoặc khi biết ra là bị bịp thì cũng đã mất tiền rồi. Là cơ quan quản lý, ông nói sao về việc này?

Thị trường có hàng triệu hàng ngàn mã hàng, mỗi ngày có hàng ngàn mã khuyến mại, giảm giá... giả sử cả Bộ Công Thương có bỏ hết việc để quản lý, kiểm soát việc này cũng không thể làm nổi. Nên việc các doanh nghiệp, cửa hàng dùng chiêu tăng giá rồi hô lên là khuyến mại để hạ về là khó tránh khỏi, nhất là khi họ đánh trúng tâm lý ham khuyến mại của người Việt mình.

Do đó, ngay cả tôi khi là người tiêu dùng cũng phải tham khảo giá kỹ càng trước khi mua. Khi dân trí được nâng cao thì khó mà lừa được người ta, thậm chí người ta còn kiện ngược lại cho. Ở các nước khác, vai trò của Hiệp hội bảo vệ Người tiêu dùng rất lớn, nếu lơ mơ họ sẽ khuyến cáo toàn bộ thị trường và kêu gọi tẩy chay. Những kiểu khuyến mại gian dối sẽ sớm bị đào thải.

Trở lại với thực tế Việt Nam, doanh nghiệp, cửa hàng bị phát hiện có hành vi khuyến mãi gian dối như VietNamNet phản ánh sẽ bị xử lý như thế nào, thưa ông?

Ngay sau khi có bài báo “Lừa đảo những chiêu khuyến mại giá ’sốc’ hàng điện máy” đăng trên VietNamNet, Cục XTTM đã gửi gấp công văn đến hai công ty có trong bài là Công ty TNHH Thương mại Tiếp thị Bến Thành (Best Carings) và Thiên Hòa để yêu cầu giải trình làm rõ.

Hai công ty này sẽ phải giải trình chi tiết, cụ thể những nội dung phản ánh mà VietNamNet nêu chậm nhất trước ngày 13/4/2010.

Đồng thời, Cục cũng đã có công văn yêu cầu Sở Công Thương TP. HCM xác minh, kiểm tra làm rõ việc báo nêu. Nếu phát hiện có sai phạm, Sở Công Thương sẽ chịu trách nhiệm xử lý và báo cáo về Bộ theo Nghị định 06/2008/NĐ-CP ngày 16/1/2008 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại.

Về chế tài cụ thể như thế nào, là bao nhiêu thì còn phải chờ điều tra, làm rõ thực tế, mức độ, phạm vi vi phạm ra sao. Ví dụ, vi phạm ở một tỉnh khác mức phạt khác với hai tỉnh, vi phạm nhiều hay ít….từ đó mới có mức phạt cụ thể.

Nhưng tôi cũng xin được nói thêm là các quy định hiện hành về quản lý, giám sát các hoạt động khuyến mãi đôi lúc chưa thuận lợi cho người thực thi. Ví dụ ở nước ngoài bao giờ cũng có mùa sale, có hạn chế thời gian hẳn hoi chứ không phải cứ khuyến mãi triền miên.

Thứ hai là không có quy định bao lâu thì được tăng giá một lần, do đó doanh nghiệp có thể biện luận là giá tăng lên trước khuyến mãi là do đầu vào tăng.

Khách hàng dễ bị "tẩu hỏa nhập ma" trước vô vàn các chương trình khuyến mại dồn dập nhưng thiếu thực chất - Ảnh Phan Hùng

Bộ Công Thương hoàn toàn có thể kiểm tra việc tăng giá đó?

Dĩ nhiên là có thể bằng cách kiểm tra phiếu xuất kho và các chứng từ của doanh nghiệp khi có sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan chức năng khác như quản lý thị trường, sở công thương, công an…

Nhưng nguyên tắc là thế còn như tôi đã nói thị trường có quá nhiều mã hàng và nhiều kiểu khuyến mãi nên người tiêu dùng vẫn phải tự bảo vệ mình trước tiên.

Vì xét cho cùng, doanh nghiệp có thể khuyến mại giá sốc, thậm chí cực sốc nhưng khách hàng trước khi mua kiểm tra thông tin thấy giá còn cao hơn thử hỏi họ có quyết định mua sản phẩm khuyến mại cực sốc kia hay không. Như vậy, liệu bảng quảng cáo cực sốc đó có còn tác dụng không?

Từ những trường hợp này, Cục có biện pháp nào chấn chỉnh tình hình loạn khuyến mại và giá cả trong lĩnh vực kinh doanh điện máy nói riêng và các ngành hàng nói chung?

Ngoài 3 công văn gửi gấp cho hai doanh nghiệp và Sở Công Thương TP. HCM, Cục cũng đồng thời gửi công văn cho toàn bộ các Sở Công thương trên toàn quốc yêu cầu rà soát, tăng cường kiểm tra hoạt động khuyến mãi tại địa phương. Việc rà soát sẽ tiến hành trên mọi lĩnh vực hàng hóa không chỉ là hàng điện máy nhằm chấn chỉnh tình trạng lợi dụng khuyến mại không lành mạnh, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng.

Xin cảm ơn ông!